Türkiye’nin Beyaz Yaka İşsizlik Krizi

EKONOMİM DERGİ

Masaüstünde Rakamlar: İşsizlik Dar Görünse de Gerçek Çok Daha Ağır

TÜİK verilerine göre 2025 Haziran çeyreğinde Türkiye genelinde işsizlik oranı, mevsim etkisinden arındırılmış olarak %8,6 seviyesinde gerçekleşti; genç işsizliği ise %15,9 olarak tespit edildi. 

Temmuz ayında ise işsizlik, %8,0 ile dört aylık düşüş trendini sürdürdü. İşsiz sayısı 164 bin kişilik azalışla 2,828 milyon oldu, genç işsizliği %15,0 seviyesine geriledi.

Ancak DİSK-AR verilerine göre, geniş tanımlı işsizlik (âtıl işgücü) oranı Mart 2025’te yüzde 28,8 olarak hesaplandı; işsizlik sayısı 11,73 milyon kişi ile rekora yaklaştı.

Üniversite Mezunları: Beyaz Yaka İşsizliğinin Merkezi

• TÜİK verilerine göre, 2024’ün son çeyreğinde üniversite diplomalı işsiz sayısı 1 milyon 13 bin kişiye ulaştı. Bu grup, tüm işsizlerin üçte birlik kısmını oluşturuyor. 
• Eğitim seviyesi bazında tek artış yaşanan grup üniversite mezunları olurken, diğer gruplar gerileme gösterdi. 
• Özellikle üniversite mezunu kadın işsizlerdeki artış dikkat çekiyor: 120 binlik yeni işsiz üniversite mezunu kadın olduğu, erkek işsiz sayısının ise sadece 6 bin arttığı belirtiliyor.

Kariyer Beklentisi vs Reel Pazar: Uyuşmayan Ritim

• Üniversite sayısındaki hızlı artış (yaklaşık 200 üniversite, 8 milyon öğrenci) karşısında, istihdamın aynı hızla artmaması “diploma boşluğu”nu ortaya koyuyor. Yükseköğrenim oranı nüfusun %24,6’sını oluştururken, istihdamdaki payı yalnızca %29
• Bu arada geniş tanımlı işsizlik verilerinde nitelikli ama iş bulamayan beyaz yaka kitlesinin büyüklüğü net bir tablo ortaya koyuyor.
• 

Şirketlerin Küçülme Eğilimi: Beyaz Yaka Etkileniyor

• İşsizlik verileri doğrudan küçülme sinyali vermemekle birlikte, zamana bağlı eksik istihdam (haftalık çalışma süresi 40 saatin altında olup çalışmak isteyenler) sayısı bir yılda 841 bin artarak 3,53 milyon kişiye ulaştı.
• Potansiyel işgücü (iş aramıyor ama çalışmaya hazır olanlar) da 1,62 milyon kişi artışla 5,393 milyon kişiye çıktı.
• Bunlar, şirketlerin maliyet baskısı ve iş gücünü esnek tutma trendine işaret eden göstergeler olarak yorumlanabilir.